Wat is een APK-deeltjestest?

In de APK-deeltjestest wordt met behulp van een deeltjesteller gemeten of een roetfilter nog voldoende filtert. Ook kan de verwijdering van een roetfilter worden vastgesteld. In de test wordt bij stationair toerental de deeltjesconcentratie gedurende 15 seconden gemeten, de testprocedure duurt in totaal ongeveer 90 seconden..

Uitvoering van de deeltjestest en limietwaarde

De deeltjestest mag zowel met koude als met bedrijfswarme motor worden uitgevoerd. Met de deeltjesteller wordt dan de deeltjesconcentratie van uitlaatgas gemeten. Doordat de deeltjesteller zeer lage concentraties van (roet)deeltjes kan meten, kan de conditie van het roetfilter goed worden vastgesteld. De APK-limietwaarde van de deeltjesconcentratie voor alle voertuigen is 1.000.000 (één miljoen) deeltjes per kubieke centimeter (#/cm³).

Deeltjesmeting van een voertuig met roetfilter in goede conditie

In onderstaande figuur is de deeltjesemissie van een Euro 5 diesel personenwagen langdurig gemeten.

De test begint met het meten van de deeltjesconcentratie in omgevingslucht; Deze is 1.900 tot 2.600 #/cm³. Daarna wordt de monsternameslang van de deeltjesteller in de uitlaat geplaatst van een draaiende koude motor. De deeltjesconcentratie van het uitlaatgas is in aanvang 4.000 #/cm³. In de daaropvolgende 450 seconden daalt de deeltjesconcentratie naar minder dan 100 #/cm³. Als de monsternameslang vervolgens uit de uitlaat wordt genomen en deze omgevingslucht aanzuigt, stijgt de gemeten deeltjesconcentratie weer naar 2.000 #/cm³.

Deze meting illustreert het hoge filtratierendement van gesloten roetfilters. Verder is de deeltjesemissie bij warme motor lager dan bij een koude motor.

Wanneer wordt de deeltjestest in Nederland ingevoerd?

Vanaf 1 januari 2023 wordt in Nederland de APK-deeltjestest voor alle personen-, bestel- en vrachtwagens met dieselmotor en gesloten roetfilter verplicht. Daarmee komen de huidige OBD-test en roetemissietest voor deze voertuigen te vervallen omdat in deze testen een defect of verwijderd roetfilter niet kan worden vastgesteld. De RDW heeft de definitieve regelgeving gepubliceerd in het digitaal RDW-handboek.

Wanneer wordt de deeltjestest in andere landen ingevoerd?

De APK-deeltjestest wordt ingevoerd voor voertuigen met dieselmotor die zijn uitgerust met een gesloten roetfilter. In Nederland zijn dat er ongeveer 1,3 miljoen. Als de test in de gehele Europese Unie wordt ingevoerd, zullen ruim 50 miljoen voertuigen deze test ondergaan.

invoering van een APK-deeltjestest is voor Europese lidstaten tot nu toe vrijwillig. Het is dan ook de verwachting dat land voor land in de komende jaren tot invoering zal overgaan. Aangezien lidstaten zelf invulling kunnen geven aan APK-testen, kunnen de deeltjestest, de configuratie van de deeltjesteller en de limietwaarde per lidstaat verschillend zijn. 

België heeft in maart 2021 besloten tot invoering van de APK-deeltjestest per 1 juli 2022 voor personen- en bestelwagens.

Het Duitse Ministerie BMVI heeft in 2017 besloten tot invoering van een APK-deeltjestest per 1 januari 2021 voor Euro 6/VI dieselvoertuigen. In april 2021 werd bekend dat de deeltjestest op 1 januari 2023 wordt ingevoerd, alleen voor Euro 6 personen- en bestelwagens en Euro VI vrachtwagens.

Zwitserland heeft in februari 2022 besloten tot invoering van de deeltjestest voor Euro 5b, 6 en Euro VI voertuigen per 1 januari 2023.

Ook is er veel belangstelling voor de deeltjestest uit andere Europese lidstaten. De Europese Commissie en de Verenigde Naties (UNECE) hebben de deeltjestest op hun agenda staan. Verder wordt in het Verenigd Koninkrijk, Spanje, Israël, Chili, Peru, Mexico, Colombia, Zuid-Korea en Japan gewerkt aan onderzoek en/of invoering van de APK-deeltjestest.

Klik hier voor een actueel overzicht van de invoering van de APK-deeltjestest in andere landen.

Wilt u meer weten over de APK-deeltjestest en roetfiltertechnologie? Koop dan het boek Roet in beeld